آندومتریوز ، که با کاشت آندومتر در خارج از حفره آندومتر مشخص می شود ، یک بیماری مزمن است که نیاز به یک برنامه مدیریت مادام العمر دارد. با وجود تحقیقات گسترده، مدیریت بهینه آندومتریوز و علائم مربوط به آن مشخص نیست. آندومتریوز بیماری سرطانی نیست اما عده زیادی از زنان را درگیر می کند. در این مبحث گزینه های پزشکی و مشاوره آندومتریوز و جراحی برای درمان درد لگن ناشی از آندومتریوز بررسی می شود.
آندومتریوز چیست؟
آندومتریوز، که 10 درصد از زنان در سن باروری را تحت تأثیر قرار می دهد، وجود بافت آندومتر در خارج از حفره رحم است. این بیماری در زنان با درد لگن یا ناباروری شایعتر است. برخی از زنان مبتلا به آندومتریوز بدون علامت هستند، در حالی که برخی دیگر با علائمی مانند درد ناتوان کننده لگن، دیسمنوره، دیسپارونیا و کاهش باروری روبرو هستند تشخیص و مشاوره آندومتریوز در مراقبت های اولیه عمدتا بالینی است. درمان اولیه شامل عواملی متداول است که برای دیسمنوره اولیه استفاده می شود.
عمل واقعی اندومتریوز و توضیحات خانم دکتر مهشید کریمی متخصص زنان ، زایمان و زیبایی، فلوشیپ فوق تخصصی ناباروری
چه عواملی باعث آندومتریوز می شوند؟
در طی یک چرخه قاعدگی منظم، بدن شما پوشش رحم را از بین می برد. این اجازه می دهد تا خون قاعدگی از رحم شما از طریق دهانه کوچک دهانه رحم و از طریق واژن خارج شود. (اگر شما دچار اختلالات قاعدگی هستید و پریود نامنظم دارید این مقاله به شما کمک خواهد کرد).
یکی از نظریه ها این است که آندومتریوز به دلیل فرایندی به نام قاعدگی برگشتی رخ می دهد. این زمانی اتفاق می افتد که خون قاعدگی به جای خروج از بدن از طریق واژن، از طریق لوله های رحمی به داخل حفره لگن شما برگردد.
نظریه دیگر این است که هورمون ها سلول های خارج از رحم را به سلولهایی شبیه به لایههای داخلی رحم تبدیل می کنند ، که به سلول های آندومتر معروف است.
برخی دیگر معتقدند که اگر مناطق کوچکی از شکم شما به بافت آندومتر تبدیل شود ، این شرایط ممکن است رخ دهد. این ممکن است اتفاق بیفتد زیرا سلول های شکم شما از سلول های جنینی رشد میکنند، که میتوانند شکل خود را تغییر دهند و مانند سلول های آندومتر عمل کنند. اما مشخص نیست چرا این اتفاق میافتد.
این سلول های آندومتر جابجا شده، ممکن است روی دیواره های لگن و سطوح اندام های لگن مانند مثانه ، تخمدانها و راست روده باشند. آنها در طول چرخه قاعدگی در پاسخ به هورمونهای چرخه شما به رشد، ضخیم شدن و خونریزی ادامه میدهند.
برخی معتقدند که آندومتریوز ممکن است در دوره جنینی با بافت سلولی نابجا که شروع به پاسخ دادن به هورمونهای بلوغ میکند، شروع شود. توسعه آندومتریوز همچنین ممکن است با ژنتیک یا حتی سموم محیطی مرتبط باشد.
علائم آندومتریوز چیست؟
علائم و شدت آندومتریوز از نظر محل، گسترش و عمق ضایعات متفاوت است، شایعترین علائم درد، کاهش باروری، عوارض گوارشی و مثانه و خونریزی شدید و طولانی مدت قاعدگی است. در حال حاضر هیچ درمان رضایت بخشی برای آندومتریوز وجود ندارد. این علائم با استفاده از دارو یا جراحی برطرف می شود.
هدف از درمان آندومتریوز عمدتاً تسکین درد، بهبود کیفیت زندگی، جلوگیری از آندومتریوز مکرر، حفظ باروری و کاهش تأثیر آناتومیک است. طبیعت مزمن آندومتریوز و تأثیرات احتمالی علائم آن، بیماران را در معرض خطر ابتلا به اختلالات روانی قرار می دهد.
ناباروری مرتبط با آندومتریوز تأثیرات منفی بر روابط زناشویی و فعالیت های اجتماعی دارد رابطه جنسی دردناک و اختلال عملکرد جنسی (پیامدهای آندومتریوز) همچنین تأثیرات نامطلوبی بر کیفیت زندگی، روابط زناشویی و اعتماد به نفس دارد و می تواند باعث اختلالات روانی شود.
سایر علائم مرتبط با آندومتریوز از جمله سوزش ادرار، دیسمنوره ، دیس پارونیا و درد لگن سلامت روان بیماران را کاهش می دهد تأثیرات همپوشانی آندومتریوز بر جنبه های مختلف زندگی (جسمی، روانی، باروری، ارتباطی و کیفیت زندگی) زنان اجازه تجزیه و تحلیل جداگانه از این تأثیرات را نمیدهد آندومتریوز نیز تأثیرات منفی بر شغل و تحصیلات دارد.
راه های تشخیص آندومتریوز
تشخیص آندومتریوز در مراقبت های اولیه در ابتدا بالینی است و بر اساس سابقه و یافته های معاینه فیزیکی انجام می شود. تأیید هیستولوژیک معمولاً با تشخیص سلول های آندومتر خارج رحمی در لاپاراسکوپی حاصل می شود. سونوگرافی از طریق واژینال می تواند آندومتریوم کیستیک را با اطمینان تشخیص دهد و روش تصویربرداری انتخابی در نظر گرفته می شود.
خطر ابتلا به آندومتریوز چه افرادی را تهدید می کند؟
- افرادی که بیش از حد مشروبات الکلی مصرف می کنند
- داشتن پریود های کوتاه مدت
- بلوغ زودرس
- یائسه شدن دیر هنگام
- کمبود وزن
- ابتلای اعضای خانواده درجه یک به آندومتریوز
- افرادی که تا به حال بارداری نداشتند
آیا آندومتریوز منجر به نازایی می شود؟
بیش از نیمی از زنانی که دچار آندومتریوز می شوند بدون هیچ گونه مشکلی می توانند باردار شوند. اما در شرایطی که آندومتریوز موجب دردهای شدید در ناحیه لگن شود، فرد دچار کیست تخمدان می شود که در چنین شرایطی امکان بارداری وجود ندارد. همچنین ممکن است این بیماری به حدی پیش رود که سبب چسبندگی بین تخمدان و رحم شود که باز هم در این مواقع موجب نازایی خواهد شد.
راه های درمان آندومتریوز چه می باشد؟
درمان و مشاوره آندومتریوز زمانی قابل اجراست که فرد دچار ناباروری و یا دردهای شدید در ناحیه لگن شده باشد. راه های گوناگونی برای درمان آن وجود دارد. از جمله این موارد عبارتند از درمان از طریق دارو و درمان به کمک عمل جراحی و همینط.ور استفاده از لاپاراسکوپی. انتخاب اینکه با کدام روش تحت درمان قرار بگیرید بسته به میزان و شدت بیماری شما خواهد داشت.
در برخی موارد دیده شده با عمل جراحی وضعیت بیمار بهتر از قبل شده، بنابراین انتخاب روش درمان کاملا متناسب با وضعیت و شدت بیماری می باشد. متخصص زنان و زایمان با در نظر گرفتن شرایط فرد و بررسی های لازم بهترین راه درمانی را برای شما در نظر می گیرد.
