جلوگیری از بارداری برای خانم هایی که در حال حاضر تمایلی برای بچه دار شدن ندارند بسیار حیاتی است. در این مقاله میخواهیم در رابطه با یکی از روشهای جلوگیری از بارداری به نام آی یو دی iud توضیح دهیم. جلوگیری از بارداری با آیودی مزایا و معایب خاص خود را دارد و برای خانمها در شرایط مختلفی تجویز میشود. خارج کردن آیودی بسیار مهم است به نحوی که اگر مدت زمان زیادتر از استاندارد در بدن باقی بماند ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد.
روشهای مختلفی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد، یکی از روشها که بسیار موثر میباشد، جلوگیری از بارداری با iud می باشد. این روش جلوگیری برای بسیاری از بانوان می تواند نتیجه خیلی خوبی داشته باشد و بسیار کارآمد است. در این مقاله می خواهیم به طور مفصل این روش را توضیح دهیم. لطفا تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
آییودی چیست؟
IUD که مخفف (intra uterine device )است ، یک وسیلهی كوچکی است كه در داخل رحم قرار میگیرد و دو نوع مسی و هورمونی دارد.
در واقع اگر بخواهیم بدانیم که آیودی چیست؟ باید به این موضوع اشاره کنیم که این دستگاه عملکردی مناسب برای پیشگیری از بارداری دارد. نحوه انجام آیودی با توجه به این که به چه پزشکی مراجعه می کنید، می تواند متفاوت باشد.
آییودی چگونه از بارداری جلوگیری میکند؟
این وسیله در واقع ،فضا را برای جایگزینی جنین نامناسب میکند اما باعث بروز سقط جنین نمیشود.
مکانیسمهای زیر باعث استفاده از آیودی برای جلوگیری از بارداری مطرح شدهاند:
🔺ایجاد التهاب در حفرهی رحم و نامناسب شدن ان برای لانه گزینی
🔺اختلال در حرکات لولههای رحمی
🔺جلوگیری از انتقال اسپرم و رسیدن آن به تخمک
اما تأثیر آی یودی بر جلوگیری از بارداری چقدر است؟
اثربخشی IUD حدود 99.8 درصد میباشد.
بیشتر بخوانید: مراقبتهای دوران بارداری
شرایط لازم برای گذاشتن آییودی (IUD)
گذاشتن آیودی یکی از راههای مطمئن برای پیشگیری از بارداری است. در این روش با گذاشتن یک جسم خارجی در رحم زن با مکانیسم ویژهای از بارداری پیشگیری میشود و باید با رعایت اصولی همراه باشد. از جملهی این موارد، زمان مناسب برای قرارگیری آن دررحم است ،که شامل موارد زیر میشود:
۱)حین قاعدگی تا
از باردار نبودن خانم مطمئن باشیم و در ضمن در این زمان ،به دلیل نرمی سرویکس و راحتتر بودن کارگذاری، انجام میشود. (خونریزی و درد ناشی از کارگذاری IUD، با خونریزی و درد دوران قاعدگی پوشیده خواهد شد)
۲)پس از زایمان (طبیعی، سزارین)
6 هفته پس از زایمان طبیعی یا سزارین میتوان IUD را کار گذاشت. شیردهی هیچ مانعی برای آیودی ندارد و IUD اثری بر شیر مادر نخواهد داشت.
۳)پس از سقط یا کورتاژ:
پس از سقط یا کورتاژ زیر 12 هفته و به شرط عفونی نبودن آن میتوان در 5 روز اول پس از سقط IUD را کار گذاشت. در موارد سقط بالای 12 هفته، این کار باید با 6 هفته تأخیر و پس از بررسیهای لازم توسط متخصص زنان و زایمان انجام شود.
۴)در مادران شیردهی که قاعدگی آنها برنگشته است
IUD را میتوان 6 هفته پس از زایمان با انجام آزمایش بارداری و اطمینان از عدم بارداری کار گذاشت.
اقدامات لازم برای قبل و بعد از گذاشتن آییودی:
در اولین مراجعه موارد زیر بررسی میشوند:
🔻معاینهی لگن برای بررسی اندازه و وضعیت رحم و تخمدانها؛
🔻اندازهگیری هموگلوبین خون؛
🔻بررسی موارد منع مصرف مطلق و نسبی؛
در مراجعات بعدی برای گذاشتن آی یو دی موارد زیر بررسی میشوند:
۱)دیدن نخ IUD:
بررسی نخ IUD پس از اتمام اولین دورهی خونریزی قاعدگی بعد از گذاشتن IUD انجام میشود و کنترلهای بعدی آن هر 6 ماه یکبار (در زمان غیر قاعدگی) صورت میگیرد. در چند ماه اول پس از گذاشتن IUD و به ویژه در دوران قاعدگی احتمال خروج خود به خود آن وجود دارد و در صورت افزایش طول نخ و یا در حال خروج بودن آیودی، در خواست سونوگرافی خواهد شد. اگر نتیجهی سونوگرافی تأییدکنندهی جابجا شدن IUD باشد، باید برای خروج کامل آن اقدام شود. بلافاصله پس از خروج IUD و در صورت مناسب بودن شرایط (حامله نبودن، نداشتن عفونت و تقاضا برای ادامهی روش) میتوان نسبت به گذاشتن IUD جدید اقدام کرد.
۲)معاینهی لگن برای بررسی ترشحات و حساسیت رحم و تخمدانها
۳)انجام تست سرطان دهانهی رحم (پاپ اسمیر)
مراجعههایی که به منظور کنترل آیودی انجام میشوند:
یک ماه پس از کارگذاری IUD (پس از پایان خونریزی قاعدگی) و بعد از آن هر 6 ماه یک بار در دورهی پاکی باید برای بررسی نخ IUD مراجعه کنید. اما در این پیگیریها معاینهی لگن ضرورتی نداشته و فقط در موارد وجود بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی (STI) و بیماریهای التهابی لگن (PID) و خروج نسبی یا کامل IUD معاینهی لگن توصیه میشود. کمخونیِ فقر آهن در استفادهکنندگان از IUD که خونریزیهای شدید دارند نباید مورد غفلت قرار گیرد. اندازهگیری هموگلوبین سری اول، یک ماه پس از گذاشتن IUD و سری بعد، سه ماه پس از گذاشتن IUD انجام خواهد شد.
مراجعه پس از پایان مدت اثربخشیIUD:
باید برای خروج IUD اقدام کنید و در صورت نیاز IUD جدید جایگزین شود.
بیشتر بخوانید: تعیین جنسیت جنین
زمان خروج آییودی
اگر قبل از پایان مدت اثر IUD بخواهید آن را خارج کنید و نیز تمایلی به بارداری نداشته باشید، باید در زمان قاعدگی نسبت به خروج اقدام کنید و پس از خارج نمودن بلافاصله از یک روش جلوگیری دیگر استفاده نمایید.
اگر IUD را در زمانی غیر از دورهی قاعدگی خارج کنید و احتمال بارداری وجود داشته باشد، در صورت وجود تماس جنسی در عرض 72 ساعت گذشته، (پس از خروج IUD) استفاده از روشهای اورژانس پیشگیری از بارداری ضروری است.
مزایای استفاده از آی یو دی
اثربخشی بالا در جلوگیری از بارداری ؛
بازگشت قدرت و توانایی باروری بلافاصله پس از خروج آییودی ؛
توانایی پیشگیری از بارداری تا ۱۰ سال ؛
عدم نیاز به یادآوری روزانه ؛
قابل استفاده در دوران شیردهی ؛
نداشتن آثار و عوارض هورمونی بر بدن فرد ؛
مشکل ایجاد نکردن برای برقراری رابطهی جنسی ؛
تداخل نداشتن با مصرف داروها ؛
قابل استفاده تا دوران یائسگی (منوپوز) (اگر فرد قبل از 50 سالگی یائسه شود، آییودی دو سال بعد از یائسگی و در سنین بالای 50 سال، آییودی یک سال بعد از یائسگی باید خارج شود).
معایب استفاده از آی یو دی
احتمال خارج شدن خودبهخودی ؛
پیشگیری نکردن از بیماریهای منتقلشونده از راه تماس جنسی (STIs) ؛
نیاز داشتن به معاینهی دورهای.
در شرایط زیر گذاشتن ای یو دی منع مطلق دارد:
۱)شک یا اطمینان به حاملگی
۲)سابقه بیماری التهابی لگن (PID) مراجعه با بستری در بیمارستان
۳)رحم با شکل غیرطبیعی (براساس معاینهی لگن)
۴)بیماری ویلسون یا حساسیت به مس برایIUDهای مسدار
۵؛)نقص سیستم ایمنی
فیبرومی (زائده گوشتی متصل به دیواره رحم) که اندازه و شکل حفره رحم را تغییر داده باشد.
۶)خونریزی شدید قاعدگی (دفع لخته) یا کمخونی شدید
۷)خونریزی واژینال بدون علت مشخص
۸)اختلالات انعقادی
۹)شک به وجود بدخیمی رحم یا دهانه رحم (سرویکس) و یا قطعیت وجود آن
منع نسبی گذاشتن IUD
سابقه بیماری التهابی لگن ( PID ) بدون بستری در بیمارستان
سابقه منوراژی ( خونریزی شدید در دورهی قاعدگی )
سابقه دیسمنوره ( درد هنگام قاعدگی )
داشتن شریکهای جنسی متعدد در زن یا همسر او
ابتلا به سرویسیت ( التهاب دهانه رحم ) و واژینیت ( التهاب داخل واژن ) درمان نشده
نداشتن سابقه زایمان
نکته : بررسی اختلالات قاعدگی از عوامل مهمی است که باید برای دوری از مشکلاتی مثل ناباروری بررسی های لازم را انجام دهید. پدیده هایی مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک .
دلایل استفاده از آی یو دی
مکانیسمهای زیر علل استفاده ازIUD برای جلوگیری از بارداری مطرح شدهاند:
ایجاد التهاب در حفرهی رحم و نامناسب شدن آن برای لانه گزینی
اختلال در حرکات لولههای رحمی
جلوگیری از انتقال اسپرم و رسیدن آن به تخمک
آی یو دی چگونه مانع از بارداری می شود؟
این وسیله در واقع ،فضا را برای جایگزینی جنین نامناسب میکند اما باعث بروز سقط جنین نمیشود.
مکانیسمهای زیر باعث استفاده ازIUD برای جلوگیری از بارداری مطرح شدهاند:
🔺ایجاد التهاب در حفرهی رحم و نامناسب شدن آن برای لانه گزینی
🔺اختلال در حرکات لولههای رحمی
🔺جلوگیری از انتقال اسپرم و رسیدن آن به تخمک
زمانی که این دستگاه داخل رحم قرار گرفت. مانع از پیشروی اسپرم ها و رسیدن آن ها به تخمک های بارور می شود. لذا اگر تخمک ها از اسپرم ها جدا بمانند. هیچ وقت بارداری صورت نخواهد گرفت. با توجه به این که چه نوع دستگاه آیودی را مورد استفاده قرار دهید. روش های مختلفی برای جلوگیری از بارداری شما توسط این دستگاه به کار گرفته می شود. برخی از دستگاههای آیودی به خاطر داشتن هورمون پروژسترون میتوانند حکم قرصهای جلوگیری از بارداری را داشته باشند. اما متاسفانه زمانی که شما به دوران قاعدگی یا پریودی می رسید. خونریزی شدید و بیش از حدی خواهید داشت. در رابطه با تاثیر این دستگاه باید بدانید که با استفاده از دستگاه آیودی تنها یک درصد احتمال باردار شدن افراد وجود دارد. لذا این دستگاه دارای مزیت های فراوانی به شرح زیر خواهد بود.
مزیت های جلوگیری از بارداری با iud:
قابل استفاده تا دوران یائسگی (منوپوز) (اگر فرد قبل از 50 سالگی یائسه شود، آییودی دو سال بعد از یائسگی و در سنین بالای 50 سال، آییودی یک سال بعد از یائسگی باید خارج شود).
بیشتر خانمها توانایی استفاده از این دستگاه و بهرهمند شدن از مزیتهای آن را دارند. اما متاسفانه برخی از خانمها به خاطر داشتن یک سری شرایط نمی توانند از این دستگاه استفاده کنند.
توجه داشته باشید دستگاه آیودی تنها می تواند موجب پیشگیری از بارداری شود. لذا انتقال بیماری های مقاربتی با وجود این دستگاه نیز صورت گرفته و این دستگاه نمی تواند مانعی برای انتقال بیماری های جنسی باشد.
- داشتن طول عمر زیاد و مقاومت بسیار بالا
- بدون دردسر بودن و ایجاد حس آرامش در زندگی مشترک
- پرداخت هزینه ای کم نسبت به سایر روش های جلوگیری از بارداری
- استفاده از آن ها در زمان های خاص حتی در زمان شیردهی
- اثربخشی بالا در جلوگیری از بارداری ؛
- بازگشت قدرت و توانایی باروری بلافاصله پس از خروج آییودی
- توانایی پیشگیری از بارداری تا ۱۰ سال
- عدم نیاز به یادآوری روزانه
- قابل استفاده در دوران شیردهی
- نداشتن آثار و عوارض هورمونی بر بدن فرد
- مشکل ایجاد نکردن برای برقراری رابطهی جنسی
- تداخل نداشتن با مصرف داروها
چه کسانی نمی توانند از آیودی استفاده کنند؟
همانطور که در بالا نیز به آن اشاره نمودیم. برخی از خانم ها نمی توانند به خاطر داشتن شرایط خاص از دستگاه آیودی استفاده کنند. این شرایط به شرح زیر خواهد بود:
- افرادی که دارای بیماری مقاربتی هستند یا اینکه شریک جنسی آن ها بیماری مقاربتی دارد.
- افرادی که دارای عفونت لگن می باشند. (سابقه بیماری التهابی لگن ( PID ) بدون بستری در بیمارستان)
- افرادی که باردار بوده و در رحم آن ها جنین وجود دارد.
- افرادی که دچار سرطان رحم و دهانه رحم می باشند.
- افرادی که واژن آن ها به دلایل مختلف دارای خونریزی است.
- افرادی که بچه ندارند.
- افرادی که دارای سن زیر ۲۰ سال هستند.
- افرادی که درست بعد از بچه دار شدن یا سقط جنین از این دستگاه استفاده می کنند.
- افرادی که دارای رحم به شکل غیر عادی و با اندازه ی غیر متعارف هستند.
- کسانی که سابقه منوراژی ( خونریزی شدید در دورهی قاعدگی ) دارند.
- کسانی که سابقه دیسمنوره ( درد هنگام قاعدگی ) دارند.
- داشتن شریکهای جنسی متعدد در زن یا همسر او
- ابتلا به سرویسیت ( التهاب دهانه رحم ) و واژینیت ( التهاب داخل واژن ) درمان نشده
البته سایر بیماری ها نیز می تواند موجب شود که همه افراد نتوانند از این دستگاه استفاده کنند. معمولاً دستگاه آیودی به خاطر داشتن شکل ویژه و عملکرد خاص دارای طول عمر بسیار زیادی بوده و تمامی بانوانی که از آن استفاده می کنند، دارای رضایتمندی و خرسندی می باشند. علاوه بر شکل ظاهری این دستگاه وجود برخی از هورمون ها نیز می تواند مانع از بارداری افراد شود.
فیلم گذاشتن دستگاه آیودی
بسیاری از شما به دنبال فیلم گذاشتن دستگاه برای جلوگیری از بارداری هستید. تماشای این ویدئو می تواند به شما کمک کند.
سوالات متداول
همان طور که گفته شد این روش پیشگیری از بارداری دارای دوام بسیار زیادی می باشد. با توجه به این که شما از چه نوع دستگاه آیودی استفاده می کنید، می توانید حدود سه سال، پنج سال و حتی ده سال از آن استفاده نمایید.
اثربخشی IUD حدود 99.8 درصد میباشد.
خیر این روش کاملا بدون درد است و توسط متخصص زنان به درستی و در جای مناسب قرار میگیرد.
سخن پایانی:
استفاده از آی یو دی به جهت جلوگیری از بارداری یکی از روش های مطمئن است که در این مقاله به شرح آن پرداختیم. به جهت بررسی های دقیق شرایط شما میتوانید با مراجعه به بهترین متخصص زنان در تهران تمام سوالات خود را مطرح کرده و درباره آی یو دی اطلاعات لازم را کسب نمائید.
ضمنا استفاده از مشاوره آنلاین دکتر مهشید کریمی یکی از روش هایی است که مشاوره با پزشک متخصص را بسیار آسان نموده است.
4 پاسخ
سلام من تازه ازدواج کردم میتونم از این دستگاه برای جلوگیری استفاده کنم ؟ بعدا بخوام باردار بشم مشکلی برام ایجاد نمیکنه ؟
ای یو دی خیلی برای کسی که زایمان نکرده گزینه خوبی نیست
سلام من۴۶ سالمه میتونم آی یو دی بزارم.قبلا هم ای یو دی داشتم
سلام دوست عزیز با مشورت پزشکتون میتونید انجام بدید مشکلی نداره