ماموگرافی چگونه انجام می شود؟ – چه کسانی باید ماموگرافی کنند؟

ماموگرافی یک روش تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس است که برای تشخیص مشکلات بافت سینه، به‌ ویژه سرطان سینه، کاربرد دارد. این روش به پزشکان کمک می‌ کند تغییرات یا ناهنجاری‌ها را شناسایی کنند. درک این فرآیند می‌تواند به کاهش استرس و نگرانی افراد کمک کند. این فرآیند شامل آماده ‌سازی اولیه، قرارگیری در دستگاه و تصویربرداری دقیق است. آگاهی از نحوه انجام این روش می‌ تواند افراد را به انجام این غربالگری حیاتی ترغیب کند. در ادامه، مراحل، آمادگی‌ها و نکات کلیدی مرتبط با این فرایند مهم بررسی خواهد شد. 

به مشاوره نیاز دارید؟ همین الان با دکتر مهشید کریمی، متخصص زنان و زایمان در تهران تماس بگیرید:

مراحل انجام ماموگرافی

ماموگرافی یک فرآیند ساده و غیرتهاجمی است که برای تهیه تصاویر دقیق از بافت سینه طراحی شده است. مراحل انجام این روش شامل مراحل زیر می‌باشد:

آماده‌سازی بیمار

پیش از آغاز تصویربرداری، از بیمار خواسته می‌شود لباس بالاتنه خود را درآورده و یک روپوش مخصوص بپوشد. بهتر است در روز آزمایش از دئودورانت، عطر یا لوسیون در ناحیه زیر بغل یا سینه استفاده نکنید، زیرا این مواد ممکن است روی تصاویر تاثیر بگذارند.

قرارگیری در دستگاه ماموگرافی

بیمار در مقابل دستگاه قرار می ‌گیرد. تکنسین موقعیت سینه‌ها را تنظیم می‌ کند تا بهترین زاویه برای تصویربرداری فراهم شود. هر سینه به  ‌صورت جداگانه بین دو صفحه دستگاه قرار گرفته و به‌آرامی فشرده می‌ شود. این فشردگی ممکن است کمی ناراحت ‌کننده باشد اما برای تهیه تصاویر با کیفیت ضروری است.

تصویربرداری از زوایای مختلف

تصویربرداری معمولاً در دو زاویه مختلف از هر سینه انجام می‌شود، یک تصویر از نمای بالا به پایین و یک تصویر از زاویه مایل می باشد، این تنوع در زاویه‌ ها به پزشک کمک می ‌کند تا جزئیات بیشتری از بافت سینه را بررسی کند.

بررسی تصاویر توسط تکنسین

پس از گرفتن تصاویر، تکنسین کیفیت آن‌ها را بررسی می ‌کند تا اطمینان حاصل کند که تمامی جزئیات مورد نیاز ثبت شده‌اند. در صورت نیاز، ممکن است تصاویر اضافی گرفته شود.

تحلیل نتایج توسط پزشک

تصاویر تهیه ‌شده برای تحلیل به رادیولوژیست ارسال می‌ شود. پزشک تصاویر را از نظر وجود ناهنجاری‌ هایی مانند لکه‌های مشکوک، توده‌ها یا تغییرات غیرطبیعی در بافت بررسی می ‌کند. در صورت نیاز، آزمایش ‌های تکمیلی مانند سونوگرافی یا نمونه ‌برداری توصیه خواهد شد.

چه آمادگی‌هایی برای ماموگرافی لازم است؟

این فرایند ابزاری حیاتی برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه است. آمادگی ‌های خاص قبل از این آزمایش برای اطمینان از دقت نتایج و کاهش استرس ضروری است. آگاهی از نکات مربوط به آماده ‌سازی به شما کمک می‌ کند تا فرآیند را راحت‌ تر پشت سر بگذارید.

• انتخاب زمان مناسب برای آزمایش: بهترین زمان برای ماموگرافی یک هفته پس از پایان دوره قاعدگی است، زیرا در این زمان سینه ‌ها کمتر حساس هستند.
• عدم استفاده از محصولات پوستی: در روز آزمایش از دئودورانت، لوسیون، کرم یا پودر در ناحیه زیر بغل و سینه خودداری کنید تا نتایج آزمایش تحت تاثیر قرار نگیرد.
• لباس مناسب بپوشید: لباس دو تکه (بلوز و شلوار یا دامن) که به راحتی قابل درآوردن باشد، مناسب ‌ترین انتخاب است.
• ارائه اطلاعات پزشکی: در صورت بارداری، شیردهی، ایمپلنت سینه یا سابقه خانوادگی سرطان سینه، این اطلاعات را به پزشک اطلاع دهید.
• آرامش ذهنی خود را حفظ کنید: ماموگرافی فرآیندی ساده است. در صورت نگرانی، با پزشک یا تکنسین پیش از آزمایش صحبت کنید.

چه کسانی باید ماموگرافی کنند؟

این روش برای زنان در گروه‌های سنی مختلف و با شرایط خاص تجویز می‌ شود. عوامل مانند سن، تاریخچه خانوادگی و علائم خاص در تصمیم‌ گیری برای انجام ماموگرافی تاثیر دارند.

زنان بالای 40 سال

طبق توصیه‌ های بسیاری از سازمان‌های بهداشتی، زنان بالای 40 سال باید هر 1 یا 2 سال یکبار ماموگرافی انجام دهند. این گروه سنی در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه هستند و غربالگری منظم به شناسایی زودهنگام بیماری کمک می‌ کند.

زنان با سابقه خانوادگی سرطان سینه

زنانی که در خانواده ‌شان سابقه ابتلا به سرطان سینه یا تخمدان دارند، باید در سنین پایین‌ تر و به ‌طور منظم این فرایند انجام دهند. در این گروه، خطر ابتلا به سرطان سینه بیشتر است و غربالگری زودهنگام می ‌تواند شانس شناسایی سرطان در مراحل اولیه را افزایش دهد.

زنان با سابقه شخصی سرطان سینه

زنانی که قبلاً به سرطان سینه مبتلا شده‌اند و درمان شده‌اند، معمولاً باید تحت نظارت دقیق ‌تری قرار گیرند و ماموگرافی‌های منظم انجام دهند تا احتمال بازگشت بیماری به سرعت شناسایی شود.

زنان با علائم مشکوک

اگر زنان به علائمی مانند توده در سینه، تغییر در اندازه یا شکل سینه، یا ترشح از نوک سینه دچار شوند، باید برای ارزیابی دقیق ‌تر و انجام این فرایند به پزشک مراجعه کنند. این علائم ممکن است نشان ‌دهنده وجود مشکلات غیرطبیعی در سینه باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارند.

زنان با پیشینه درمان‌های هورمونی یا پرتو درمانی

زنانی که در گذشته تحت درمان‌های هورمونی طولانی ‌مدت یا پرتودرمانی در ناحیه سینه قرار گرفته‌اند، باید تحت نظارت بیشتری باشند و ماموگرافی‌ های منظم انجام دهند، زیرا این درمان‌ ها می‌ توانند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند.

ماموگرافی برای تشخیص چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟

این روش یکی از مهم ‌ترین روش‌های غربالگری برای تشخیص بیماری‌های سینه شناخته می ‌شود. این آزمایش، به‌ ویژه برای شناسایی سرطان سینه در مراحل اولیه و پیشرفته ضروری است. با این حال، این روش تنها برای تشخیص سرطان سینه استفاده نمی‌ شود، بلکه به تشخیص سایر مشکلات و اختلالات سینه نیز کمک می ‌کند.

• سرطان سینه: ماموگرافی می‌ تواند توده‌های غیرطبیعی را شناسایی کرده و سرطان سینه را در مراحل اولیه که درمان مؤثرتر است، تشخیص دهد.
• کیست‌های سینه: این روش کیست‌های سینه را که معمولاً خوش‌ خیم هستند، شناسایی می کند.
• فیبروآدنوما: این تومور خوش ‌خیم در زنان جوان شایع است و ماموگرافی می ‌تواند آن را شناسایی کند.
• کلسیم‌گذاری در بافت سینه: این روش نقاط کلسیم را شناسایی کرده که ممکن است نشان ‌دهنده مشکلاتی مانند سرطان باشد.
• التهاب سینه (ماستیت): ماموگرافی می‌ تواند به تشخیص التهاب و عفونت در بافت سینه کمک کند.
• تغییرات بافتی: این روش تغییرات بافتی مانند ضخیم ‌شدن یا تغییرات فیبروکیستیک را شناسایی می‌ کند که ممکن است نیاز به پیگیری داشته باشند.

آیا ماموگرافی دردناک است؟

این روش معمولاً دردناک نیست، اما برخی زنان ممکن است در هنگام انجام این آزمایش احساس ناراحتی یا فشار کنند. این فشار به‌منظور گرفتن تصاویر دقیق از بافت سینه است و ممکن است به ‌ویژه در زنانی که سینه‌های حساس ‌تری دارند یا در زمان‌  های خاص از چرخه قاعدگی هستند، بیشتر احساس شود. شدت ناراحتی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای کاهش این احساس ناراحتی، بهتر است این فرایند را بعد از اتمام دوره قاعدگی انجام داده و از لباس‌های تنگ و سینه ‌بندهای سفت خودداری کنید.

بیشتر بخوانید : بهترین جراح زیبایی زنان

عوارض احتمالی ماموگرافی چیست؟

عوارض مرتبط با این آزمایش معمولاً خفیف و موقتی هستند و انجام آن به‌ طور منظم می‌تواند به پیشگیری و درمان زودهنگام سرطان سینه کمک کند.

• قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس: میزان اشعه در ماموگرافی کم است و ریسک آسیب به سلول‌ ها بسیار پایین است. فواید آن برای زنان بالای 40 سال بیشتر از خطرات است.
• درد یا ناراحتی موقتی: فشار دستگاه ممکن است باعث ناراحتی یا درد موقتی شود، به‌ ویژه در زنان با سینه‌ های حساس یا در دوره قاعدگی.
• نتایج نادرست: نتایج کاذب مثبت یا منفی ممکن است منجر به اضطراب یا شناسایی نشدن سرطان در مراحل اولیه شود.
• آسیب به بافت سینه: به ندرت، برخی زنان ممکن است احساس تورم یا درد در سینه ‌ها پس از ماموگرافی داشته باشند، که معمولاً موقتی است.
• اضطراب و استرس: نگرانی از نتایج ممکن است اضطراب ایجاد کند، به‌ ویژه در زنان با سابقه خانوادگی سرطان سینه.

ماموگرافی و نقش آن در پیشگیری از سرطان سینه

• این روش برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان سینه ضروری است.
• با شناسایی تغییرات غیرطبیعی در مراحل اولیه، شانس درمان مؤثر افزایش می‌ یابد.
• این آزمایش به تشخیص مشکلات پنهان قبل از ظهور علائم بالینی کمک می ‌کند.
• ماموگرافی منظم می ‌تواند میزان مرگ و میر ناشی از سرطان سینه را کاهش دهد، به ‌ویژه در گروه‌ های پرخطر.
• شناسایی توده‌ های سرطانی کوچک که در معاینه فیزیکی قابل شناسایی نیستند، یکی از مزایای این فرایند است.
• زنان با سابقه خانوادگی سرطان سینه یا عوامل خطر باید این روش را منظم انجام دهند.
• این فرایند همچنین به شناسایی مشکلات دیگری مانند کیست‌ ها و توده‌ های خوش  ‌خیم کمک می‌کند.
• تشخیص زودهنگام این مشکلات می ‌تواند به درمان سریع ‌تر و کاهش اضطراب کمک کند.