جراحی برداشتن رحم (هیسترکتومی) چیست و چرا انجام می‌شود؟

جراحی برداشتن رحم یا هیسترکتومی یکی از شایع‌ترین عمل‌های جراحی در میان بانوان ۴۰ تا ۵۰ ساله است. این جراحی اغلب برای درمان مشکلات شدید تخمدان‌ها و بیماری‌های رحمی انجام می‌شود. بسته به شدت و نوع بیماری، این عمل به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد.

تشخیص دقیق و انتخاب روش مناسب جراحی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا نوع هیسترکتومی مورد نیاز می‌تواند متفاوت باشد. به طور کلی، هیسترکتومی به سه نوع تقسیم می‌شود: ساب‌توتال، کامل و رادیکال. در هیسترکتومی ساب‌توتال، فقط بخش بالایی رحم برداشته می‌شود، در حالی که در هیسترکتومی کامل، کل رحم به همراه دهانه آن خارج می‌شود.

هیسترکتومی رادیکال معمولاً در موارد پیشرفته سرطان رحم انجام می‌شود، جایی که پزشک ناچار به برداشت کامل رحم و بافت‌های اطراف برای جلوگیری از گسترش بیماری است. در ادامه، با جزئیات بیشتری درباره این نوع جراحی آشنا خواهید شد.

بسیاری از بیماری ها و شرایط مختلفی که برای فرد پیش می آید باعث می شود جراح زنان مجبور به برداشتن رحم شود. اولویت هر پزشکی در عمل های مختلف زنان در ابتدا حفظ رحم است اگر بنا به دلایلی حفظ رحم برای فرد امکان پذیر نباشد، مجبور به خارج کردن رحم هستیم. وجود فیبروم های بزرگ رحم و به وجود آمدن دوباره آنها و خونریزی های بیش از حد رحم می‌تواند از جمله دلایلی باشد که گاها مجبور به برداشتن رحم می‌شویم. با این وجود برخی دیگر از بیماری‌های رحمی وجود دارند که تشخیص و درمان به موقع آن‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

فیلم واقعی جراحی برداشتن رحم

در صورت نیاز به مشاوره، می توانید با مطب دکتر مهشید کریمی تماس بگیرید:

علت جراحی برداشتن رحم

در بسیاری از موارد، متخصص زنان و زایمان ابتدا سعی می‌کنند بیماری‌های رحمی را با استفاده از روش‌های غیرتهاجمی مانند داروها یا درمان‌های محافظه‌کارانه مدیریت کنند. اما اگر این روش‌ها موفق نباشند و علائم بهبود نیابند، پزشک ممکن است جراحی هیسترکتومی را به عنوان یک گزینه نهایی توصیه کند.

با توجه به این که پس از انجام هیسترکتومی، فرد دیگر قادر به بارداری نخواهد بود و به ناباروری دائمی دچار می‌شود، این جراحی معمولاً برای زنان بالای 40 سال که بارداری دیگر جزء برنامه‌هایشان نیست، پیشنهاد می‌شود. با این حال، در شرایط خاصی که سلامت بیمار در خطر است، این جراحی ممکن است در هر سنی ضروری باشد.

برخی از شرایطی که ممکن است نیاز به هیسترکتومی را ایجاب کنند عبارتند از:

• سرطان: وجود سرطان دهانه رحم، رحم یا تخمدان‌ها که می‌تواند زندگی بیمار را تهدید کند.
• خونریزی‌های غیرطبیعی: خونریزی‌های شدید و مکرر واژینال که به روش‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند.
• ضخامت غیرعادی دیواره‌های رحم: افزایش ضخامت دیواره رحم که منجر به مشکلاتی مانند خونریزی غیرعادی می‌شود.
• درد و التهاب شدید لگن: دردهای شدید و التهابات مزمن در ناحیه لگن که ناشی از بیماری‌های رحمی یا تخمدان‌ها است.
• فیبروئیدهای رحمی: رشد توده‌های فیبروئیدی که با خونریزی شدید و درد همراه است و با سایر روش‌های درمانی کنترل نمی‌شود.
• افتادگی رحم (پرولاپس): وضعیتی که در آن رحم از جای خود جابه‌جا شده و به سمت واژن افتاده است.
• آندومتریوز: بیماری‌ای که در آن سلول‌های شبیه به سلول‌های پوشش داخلی رحم در خارج از رحم و نزدیک به تخمدان‌ها رشد می‌کنند و باعث درد شدید و مشکلات دیگر می‌شوند.

در این موارد، هیسترکتومی می‌تواند به عنوان یک راه‌حل قطعی برای تسکین علائم و جلوگیری از عوارض بیشتر، مورد استفاده قرار گیرد.

انواع روش‌های جراحی هیستروکتومی یا برداشتن رحم

جراحی برداشتن رحم با توجه به وضعیت جسمانی و شرایط رحم به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. بنابراین روش انتخابی توسط پزشک می‌تواند در میزان بهبودی بیمار نقش بسیار موثری داشته باشد. به همین دلیل بهتر است حتما در انتخاب پزشک دقت زیادی داشته باشید.

هر چقدر تخصص و تجربه پزشک در این زمینه بیشتر باشد، روش مناسب تری برای درمان مشکلات رحمی شما انتخاب خواهد نمود. به طور کلی روش‌های جراحی هیسترکتومی به دو دسته جراحی باز و استفاده از روش های کم تهاجمی تقسیم بندی می‌شود.

هیسترکتومی، جراحی برداشتن رحم، می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود که هر یک بر اساس شرایط خاص بیمار و هدف جراحی انتخاب می‌شوند. انواع روش‌های هیسترکتومی عبارتند از:

هیسترکتومی کامل (Total Hysterectomy)

در این روش، کل رحم به همراه دهانه رحم (سرویکس) برداشته می‌شود. این نوع جراحی زمانی توصیه می‌شود که نیاز به حذف کامل رحم برای درمان بیماری‌هایی مانند سرطان یا فیبروئیدهای شدید وجود دارد.

هیسترکتومی ساب‌توتال (Partial یا Supracervical Hysterectomy)

در این نوع، فقط بخش بالایی رحم برداشته می‌شود و دهانه رحم دست‌نخورده باقی می‌ماند. این روش ممکن است برای بیمارانی که نیازی به برداشتن کل رحم ندارند، انتخاب شود.

هیسترکتومی رادیکال (Radical Hysterectomy)

این روش معمولاً در موارد پیشرفته سرطان رحم یا دهانه رحم استفاده می‌شود. در هیسترکتومی رادیکال، رحم، دهانه رحم، بخشی از واژن، بافت‌های اطراف رحم (پارامتر) و گاهی اوقات غدد لنفاوی نیز برداشته می‌شوند. این روش برای کاهش خطر گسترش سرطان به کار می‌رود.

هیسترکتومی واژینال (Vaginal Hysterectomy):

در این روش، رحم از طریق واژن برداشته می‌شود. هیسترکتومی واژینال معمولاً در مواردی که رحم اندازه طبیعی دارد و نیازی به برش‌های بزرگ نیست، انجام می‌شود. این روش کمتر تهاجمی است و دوره بهبودی کوتاه‌تری دارد.

هیسترکتومی لاپاراسکوپی (Laparoscopic Hysterectomy)

در این روش که یک روش کم‌تهاجمی است، جراح از ابزارهای لاپاراسکوپیک برای برداشتن رحم از طریق برش‌های کوچک در شکم استفاده می‌کند. هیسترکتومی لاپاراسکوپیک می‌تواند به صورت کامل، ساب‌توتال، یا به همراه برداشتن تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ انجام شود.

هیسترکتومی شکمی (Abdominal Hysterectomy)

این روش شامل برش باز در ناحیه شکم برای برداشتن رحم است. هیسترکتومی شکمی معمولاً زمانی انجام می‌شود که رحم بسیار بزرگ است یا بیماری‌هایی مانند سرطان نیاز به دسترسی گسترده‌تری دارند.

هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بهترین روش بستگی به عوامل متعددی مانند نوع بیماری، شرایط کلی بیمار، و هدف از جراحی دارد. پزشک متخصص با بررسی دقیق شرایط، مناسب‌ترین روش را برای هر بیمار تعیین می‌کند.

نکات مهم جراحی برداشتن رحم یا هیسترکتومی

جراحی برداشتن رحم معمولاً در سنین باروری انجام نمی‌شود، مگر در شرایطی که عدم انجام این جراحی می‌تواند به عوارض جدی و غیرقابل جبرانی برای بیمار منجر شود.

در مواقعی که این جراحی ضروری است، پزشکان متخصص زنان اغلب روش‌های کم‌تهاجمی را ترجیح می‌دهند، مگر اینکه شرایط بیمار نیاز به برداشتن بخش بزرگی از رحم داشته باشد. روش‌های کم‌تهاجمی عوارض کمتری نسبت به جراحی باز دارند، اما در برخی موارد خاص، جراحی باز تنها گزینه برای بهبود بیمار است.

پس از انجام هیسترکتومی، بیمار ممکن است با عوارضی مواجه شود. از جمله شایع‌ترین این عوارض می‌توان به بی‌اختیاری ادرار، درد مزمن، افتادگی واژن، و تداخل در عملکرد مجرای واژن و ادرار اشاره کرد.

مهارت و تخصص پزشک جراح نقش مهمی در کاهش خطر بروز عوارض پس از جراحی دارد. انتخاب یک پزشک باتجربه و متخصص می‌تواند احتمال وقوع عوارض جدی مانند عفونت محل جراحی، خونریزی شدید (هموراژ)، آسیب به اعضای اطراف رحم، و تشکیل لخته خون را به‌طور چشمگیری کاهش دهد. انجام این جراحی توسط پزشک غیرمتخصص و کم‌تجربه می‌تواند خطرات بیشتری به همراه داشته باشد، بنابراین انتخاب درست پزشک از اهمیت بالایی برخوردار است.

این مطلب نیز می تواند برای شما مفید باشد:

آیا برداشتن رحم در رابطه زناشویی تاثیر دارد؟

یکی از دغدغه‌های اصلی خانم‌هایی که نیاز به جراحی برداشتن رحم دارند، تأثیر این عمل بر روابط زناشویی است. بسیاری از آنها نگرانند که آیا پس از این جراحی، همچنان قادر به داشتن رابطه جنسی با همسران خود خواهند بود یا خیر.

جراحی برداشتن رحم، به‌ویژه در مواردی که تخمدان‌ها نیز برداشته می‌شوند، می‌تواند بر عملکرد جنسی زنان تأثیر بگذارد. با برداشتن تخمدان‌ها، یائسگی زودتر از موعد رخ می‌دهد که ممکن است به کاهش میل جنسی، خشکی واژن و سایر تغییرات در ناحیه تناسلی منجر شود. این تغییرات می‌توانند بر اعتماد به نفس زنان تأثیر گذاشته و به سردی در روابط زناشویی بینجامند.

با این حال، باید گفت که امکان برقراری رابطه جنسی پس از برداشتن رحم وجود دارد و این جراحی به‌طور کلی مانعی برای نزدیکی ایجاد نمی‌کند. بسیاری از زنان پس از بهبودی کامل از جراحی، قادر به ادامه روابط زناشویی با کیفیت خوبی هستند. با توجه به اینکه هر فرد واکنش متفاوتی به این جراحی دارد، مشاوره با پزشک و دریافت راهنمایی‌های لازم می‌تواند به حفظ و حتی بهبود کیفیت روابط پس از عمل کمک کند.

آیا برداشتن رحم باعث گشادی واژن می شود؟

یکی از نگرانی‌های رایج درباره جراحی برداشتن رحم، تأثیر آن بر گشادی واژن و کیفیت روابط زناشویی است. هرچند این جراحی ممکن است برخی از جنبه‌های زندگی زناشویی را تحت تأثیر قرار دهد، اما به این معنا نیست که باید از برقراری رابطه جنسی پرهیز کرد. پس از پایان دوره نقاهت و بهبودی کامل، امکان داشتن رابطه زناشویی به‌طور معمول وجود دارد.

جراحی برداشتن رحم به خودی خود باعث گشاد شدن واژن نمی‌شود و نیازی به جراحی تنگ کردن واژن تنها به این دلیل وجود ندارد. عواملی مانند اضافه وزن، زایمان طبیعی، یائسگی، و روابط جنسی مکرر می‌توانند به گشادی واژن منجر شوند، اما این موارد ارتباطی با جراحی برداشتن رحم ندارند. در نتیجه، این نگرانی که واژن پس از این جراحی گشاد می‌شود، بی‌اساس است و نباید منجر به نگرانی‌های غیرضروری شود.

زندگی بعد از هیسترکتومی، نداشتن رحم چه مشکلاتی دارد؟

جراحی برداشتن رحم طبیعتا مانند هر جراحی دیگر عوارضی نیز به همراه دارد و نداشتن رحم می تواند زندگی فرد را تغییر دهد. به طور کل این جراحی جنبه های مثبت زیادی دارد اما تغییرات زیر را نیز به همراه خواهد داشت:

• پایان قاعدگی: پس از هیسترکتومی، فرد دیگر دچار قاعدگی نمی‌شود.
• ناباروری: امکان بارداری پس از برداشتن رحم وجود ندارد.
• شروع یائسگی: اگر تخمدان‌ها برداشته شوند و فرد در سنین پیش از یائسگی باشد، یائسگی بلافاصله آغاز می‌شود.
• یائسگی زودرس: حتی در صورت باقی ماندن تخمدان‌ها، ممکن است یائسگی زودرس رخ دهد.
• خطر سرطان دهانه رحم: زنانی که هیسترکتومی جزئی انجام داده‌اند و دهانه رحم آنها حفظ شده است، همچنان در معرض خطر سرطان دهانه رحم هستند و باید به طور منظم آزمایش پاپ اسمیر انجام دهند.
• ضعف عضلات لگن: ممکن است پس از جراحی، ضعف عضلات لگن رخ دهد که می‌تواند به مشکلات مثانه یا روده منجر شود؛ تمرینات کگل می‌تواند در تقویت عضلات مؤثر باشد.

عوارض جراحی:

• لخته شدن خون
• عفونت
• خونریزی شدید
• عوارض ناشی از داروهای بیهوشی

هزینه جراحی برداشتن رحم چقدر است؟

هزینه برداشتن رحم متغیر است و نمی توان هزینه دقیقی برای آن علام کرد. شرایط هر بیمار متفاوت است و دستمزد و تخصص هر پزشک نیز فرق دارد. بنابراین بهتر است تا هزینه جراحی را از یک پزشک متخصص جویا شوید. دکتر مهشید کریمی، فوق تخصص زنان، زایمان و ناباروری در این زمینه سابقه ای چندین ساله دارند و جراحی های بسیاری را به ثمر رسانده اند. شما می توانید با تماس با مطب ایشان از هزینه های این جراحی مطلع شوید.

پرسش های متداول