هماتوم در بارداری خطرناک است؟ راهکار های درمان هماتوم

هماتوم در بارداری یکی از مشکلات شایع در دوران بارداری است که می‌تواند باعث نگرانی مادران شود. این عارضه به تجمع خون در بین جفت و دیواره رحم گفته می‌شود و ممکن است با علائمی مانند خونریزی واژینال یا درد شکمی همراه باشد. در حالی که بسیاری از هماتوم‌ها بدون هیچ‌گونه عارضه جدی بهبود می‌یابند، در برخی موارد می‌توانند خطرات قابل توجهی برای مادر و جنین ایجاد کنند. در این مقاله به بررسی مفهوم هماتوم بارداری، علل، علائم و روش‌های درمان آن خواهیم پرداخت.

به مشاوره نیاز دارید؟ همین الان با دکتر مهشید کریمی، متخصص زنان و زایمان در تهران تماس بگیرید:

هماتوم در بارداری چگونه اتفاق میافتد؟

هماتوم در بارداری زمانی به وجود می‌آید که جفت از دیواره رحم جدا شده و خون بین جفت و دیواره رحم تجمع می‌یابد. این اتفاق معمولاً به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که شامل جدا شدن جفت از رحم، آسیب‌های جسمی به شکم، مشکلات هورمونی، اختلالات انعقادی و عوامل دیگری مانند مصرف سیگار و الکل است.

چنین جدایی‌ای معمولاً به دلیل فشار یا ضربه به شکم، افزایش فعالیت بدنی سنگین یا حتی شرایط خاص پزشکی رخ می‌دهد. در این حالت، خونریزی ناشی از جدا شدن جفت به فضای بین جفت و دیواره رحم می‌رود و این امر باعث ایجاد هماتوم می‌شود.

اگر هماتوم در مراحل اولیه بارداری ایجاد شود، ممکن است خونریزی واژینال مشاهده شود یا مادر هیچ علامتی نداشته باشد. در موارد شدیدتر، هماتوم‌ها می‌توانند باعث درد و مشکلات جدی‌تری شوند. برای تشخیص و درمان به‌موقع هماتوم، مراجعه به پزشک ضروری است تا از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل شود.

آیا هماتوم بارداری خطرناک است؟

هماتوم در بارداری در بیشتر موارد خطرناک نیست و به خودی خود باعث سقط جنین نمی‌شود. اما اگر اندازه هماتوم بزرگ باشد یا نزدیک جفت قرار گیرد، ممکن است باعث جدا شدن جفت از دیواره رحم یا اختلال در تغذیه جنین شود که خطر سقط را افزایش می‌دهد. خونریزی شدید، درد شکمی یا انقباضات رحم می‌تواند نشانه‌هایی از افزایش خطر باشد. هماتوم‌های کوچک معمولاً با استراحت و مراقبت پزشکی جذب می‌شوند و مشکلی ایجاد نمی‌کنند. پیگیری منظم با پزشک و رعایت توصیه‌های او کلید مدیریت این شرایط است.

علل وعلائم هماتوم در بارداری

هماتوم در بارداری یکی از شرایطی است که ممکن است در دوران بارداری رخ دهد و به تجمع خون بین جفت و دیواره رحم اشاره دارد. این وضعیت به دلایل مختلفی مانند جدا شدن جفت از رحم ایجاد می‌شود و می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد. در برخی از موارد، هماتوم بارداری ممکن است بدون علائم خاصی باشد و در سونوگرافی‌های روتین شناسایی شود، اما در دیگر موارد ممکن است علائمی جدی ایجاد کند که نیاز به توجه فوری دارند.

خونریزی واژینال

یکی از اصلی‌ترین علائم هماتوم بارداری، خونریزی یا لکه‌بینی است که ممکن است در مراحل اولیه بارداری مشاهده شود. خونریزی ممکن است خفیف و شبیه به خونریزی قاعدگی باشد یا حتی در برخی موارد به‌صورت ترشحات خونین در طول بارداری ادامه یابد.

درد یا ناراحتی در ناحیه شکم

درد شکمی یا فشار در ناحیه زیر شکم نیز از دیگر علائم هماتوم است. این درد ممکن است به‌صورت خفیف یا متوسط باشد و معمولاً به‌دلیل تحریک رحم یا تغییرات در موقعیت جفت ایجاد می‌شود.

کاهش حرکات جنین (در اواخر بارداری)

در صورتی که هماتوم به‌طور جدی به عملکرد جفت آسیب برساند، ممکن است حرکات جنین کاهش یابد. این علامت به‌ویژه در ماه‌های آخر بارداری اهمیت دارد و می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در تغذیه یا اکسیژن‌رسانی به جنین باشد.

عدم ظهور علائم خاص

در برخی موارد، هماتوم بارداری هیچ علائمی ایجاد نمی‌کند و تنها از طریق سونوگرافی‌های دوره‌ای تشخیص داده می‌شود. به همین دلیل، مراجعه منظم به پزشک و انجام سونوگرافی‌های روتین برای تشخیص به‌موقع هماتوم ضروری است.

فرق خونریزی هماتوم با سقط جنین

خونریزی در دوران بارداری ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که هماتوم و سقط جنین از مهم‌ترین آن‌ها هستند. این دو وضعیت علائم مشابهی دارند، اما از نظر علت، شدت و پیامدها کاملاً متفاوت‌اند. در ادامه به بررسی تفاوت‌های اصلی بین خونریزی هماتوم و سقط جنین می‌پردازیم:

خونریزی هماتوم

• هماتوم در بارداری، تجمع خون بین جفت و دیواره رحم است که معمولاً به دلیل جدا شدن جزئی جفت از رحم رخ می‌دهد.
• این عارضه می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند ضربه، فعالیت شدید یا اختلالات لخته شدن خون باشد.
• در اکثر موارد، جنین سالم می‌ماند و هماتوم قابل جذب است.

سقط جنین

• سقط به معنی پایان غیرارادی بارداری قبل از هفته ۲۰ است.
• عوامل ایجاد سقط شامل مشکلات ژنتیکی، عفونت، اختلالات هورمونی یا مشکلات ساختاری رحم می‌باشد.
• سقط معمولاً با از دست دادن جنین همراه است.

عوارض احتمالی هماتوم در بارداری

اگرچه بسیاری از زنان مبتلا به هماتوم بارداری بدون مشکلات جدی بارداری خود را ادامه می‌دهند، در برخی موارد این عارضه می‌تواند به مشکلات و عوارض جدی‌تری برای مادر و جنین منجر شود.

سقط جنین

یکی از عوارض جدی هماتوم بارداری، خطر سقط جنین است. اگر هماتوم بزرگ باشد یا باعث جدا شدن گسترده‌تر جفت از دیواره رحم شود، می‌تواند منجر به از دست دادن جنین در مراحل اولیه بارداری شود. در این موارد، خونریزی شدید و انقباضات رحم ممکن است به سقط جنین منتهی شود.

زایمان زودرس

هماتوم‌های بزرگ یا مزمن می‌توانند باعث تحریک انقباضات رحمی و در نتیجه زایمان زودرس شوند. این مشکل به‌ویژه در ماه‌های آخر بارداری نگران‌کننده است و می‌تواند به زایمان پیش از موعد منجر شود که ممکن است خطراتی برای سلامت مادر و جنین به همراه داشته باشد.

کاهش رشد جنین

در برخی موارد، هماتوم ممکن است به کاهش جریان خون و اکسیژن به جنین منجر شود که می‌تواند رشد جنین را تحت تاثیر قرار دهد. این وضعیت می‌تواند به وزن پایین هنگام تولد یا مشکلات سلامتی در نوزاد منتهی شود.

مشکلات جفت

جدا شدن جفت از رحم (دیسپلازی جفت) یکی از عوارضی است که می‌تواند به‌دلیل هماتوم در بارداری ایجاد شود. این شرایط به اختلال در عملکرد جفت منجر می‌شود و ممکن است خطراتی همچون خونریزی شدید و آسیب به مادر و جنین را به همراه داشته باشد.

خونریزی شدید

در صورتی که هماتوم ادامه‌دار یا بزرگ باشد، خونریزی شدید می‌تواند اتفاق بیفتد که ممکن است برای مادر خطرناک باشد. در برخی موارد، خونریزی شدید می‌تواند نیاز به انتقال به بیمارستان یا حتی جراحی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: هزینه تزریق چربی به واژن

انواع هماتوم در بارداری کدامند؟

این وضعیت می‌تواند در هر مرحله‌ای از بارداری رخ دهد و بسته به محل تجمع خون و شدت آن، انواع مختلفی از هماتوم وجود دارد. درک انواع مختلف هماتوم بارداری می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر و درمان مناسب‌تر کمک کند.

هماتوم زیر جفتی (Subchorionic Hematoma)

هماتوم زیر جفتی یکی از شایع‌ترین انواع هماتوم در بارداری است که به تجمع خون بین جفت و دیواره رحم اطلاق می‌شود. این نوع هماتوم معمولاً در اوایل بارداری اتفاق می‌افتد و ممکن است باعث خونریزی واژینال یا لکه‌بینی شود. در بسیاری از موارد، خونریزی ناشی از هماتوم زیر جفتی خفیف است و به خودی خود بهبود می‌یابد، اما در مواردی ممکن است خطراتی برای بارداری ایجاد کند.

هماتوم بین جفتی (Intra-chorionic Hematoma)

این نوع هماتوم زمانی به وجود می‌آید که خون در میان لایه‌های جفت و جنین تجمع یابد. هماتوم بین جفتی معمولاً در اواخر بارداری یا در طول بارداری‌های پرخطر مشاهده می‌شود و ممکن است با خونریزی شدیدتر یا درد شکمی همراه باشد. در این شرایط، خطرات جدی‌تری برای مادر و جنین وجود دارد و نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارد.

هماتوم خلفی (Retroplacental Hematoma)

هماتوم خلفی به تجمع خون در پشت جفت گفته می‌شود که به‌طور مستقیم بر عملکرد جفت تأثیر می‌گذارد. این نوع هماتوم معمولاً در اواخر بارداری یا در مواقعی که جدا شدن جفت از رحم اتفاق می‌افتد، مشاهده می‌شود. هماتوم خلفی می‌تواند خطرات جدی مانند خونریزی شدید و مشکلات مربوط به جفت ایجاد کند و در برخی موارد می‌تواند منجر به سقط جنین یا زایمان زودرس شود.

هماتوم بین لایه‌ های رحم (Uterine Hematoma)

هماتوم بین لایه‌های رحم به تجمع خون در دیواره‌های رحم اطلاق می‌شود که به‌دلیل آسیب‌های فیزیکی یا اختلالات هورمونی ایجاد می‌شود. این نوع هماتوم ممکن است منجر به خونریزی شدید یا درد شدید شکمی شود و برای مادر و جنین خطرناک باشد.

چگونگی تشخیص و درمان انواع هماتوم در بارداری

تشخیص و درمان هماتوم به نوع و شدت آن بستگی دارد و نیاز به مراقبت‌های پزشکی دقیق دارد.

سونوگرافی

یکی از مهم‌ترین روش‌های تشخیص هماتوم در بارداری، سونوگرافی است. این ابزار تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند تا محل، اندازه و نوع هماتوم را شناسایی کند. سونوگرافی می‌تواند هماتوم را به‌صورت تجمع خون در اطراف جفت یا دیواره رحم نشان دهد و میزان خطر آن را مشخص کند.

معاینه بالینی

پزشک ممکن است در صورت مشاهده خونریزی یا درد شکمی، معاینه فیزیکی انجام دهد تا علائم بالینی را بررسی کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است از آزمایش‌های خون برای بررسی میزان هموگلوبین و پلاکت‌ها و ارزیابی میزان خونریزی استفاده کند.

تست‌های اضافی

در برخی موارد، برای اطمینان از وضعیت بارداری و جلوگیری از خطرات احتمالی، ممکن است تست‌های اضافی مانند آزمایش‌های هورمونی (برای ارزیابی سطح هورمون‌های بارداری) یا ام آر آی (برای مشاهده جزئیات دقیق‌تر) تجویز شود

نحوه خوابیدن برای جذب هماتوم در بارداری

یکی از روش‌های کمک به جذب هماتوم در دوران بارداری، توجه به نحوه خوابیدن است. بهترین راهکار نحوه خوابیدن برای جذب هماتوم:

• به پهلوی چپ بخوابید: کاهش فشار روی ناحیه آسیب‌دیده و بهبود گردش خون
• بین پاهای خود بالشت بگذارید: حفظ تراز ستون فقرات و کاهش فشار روی لگن.
• اجتناب از خوابیدن به پشت یا شکم: جلوگیری از وارد شدن فشار مستقیم به هماتوم.
• استراحت کافی و پرهیز از تغییرات ناگهانی در وضعیت بدن: حمایت از روند بهبود و پیشگیری از تشدید آسیب.
• استفاده از تشک طبی مناسب: توزیع یکنواخت فشار و کاهش تنش بر ناحیه هماتوم.

بیشتر بخوانید: راه های جلوگیری از سقط جنین در ماه های اول بارداری

علائم از بین رفتن هماتوم در بارداری

هنگامی که هماتوم در بارداری جذب می‌شود یا از بین می‌رود، برخی تغییرات و علائم مثبت در وضعیت مادر باردار قابل مشاهده است. این علائم نشان‌دهنده بهبود وضعیت و کاهش خطرات مرتبط با هماتوم هستند.

کاهش یا توقف خونریزی

• یکی از اولین نشانه‌های جذب هماتوم، کاهش تدریجی خونریزی واژینال یا لکه‌بینی است.
• ممکن است خونریزی به‌کلی متوقف شود یا رنگ آن از قرمز روشن به قهوه‌ای تیره تغییر کند، که نشان‌دهنده روند بهبود است.

کاهش درد شکمی یا لگنی

• درد شکمی یا لگنی که ممکن است همراه با هماتوم وجود داشته باشد، به تدریج کاهش می‌یابد.
• از بین رفتن درد معمولاً نشان‌دهنده کاهش فشار ناشی از هماتوم است.

بهبود وضعیت در سونوگرافی

• در سونوگرافی بعدی، پزشک ممکن است کاهش اندازه هماتوم یا جذب کامل آن را تأیید کند.
• جذب هماتوم در تصاویر سونوگرافی به‌عنوان ناپدید شدن ناحیه تجمع خون دیده می‌شود.

رفع احساس سنگینی در ناحیه شکم

• برخی از زنان باردار ممکن است در زمان وجود هماتوم، احساس سنگینی یا ناراحتی در ناحیه شکم داشته باشند.
• با جذب هماتوم، این حس نیز برطرف می‌شود.

بازگشت انرژی و کاهش خستگی

• وجود هماتوم ممکن است به دلیل خونریزی و استرس باعث احساس خستگی شود.
• با جذب آن، انرژی بدن افزایش می‌یابد و مادر احساس بهتری دارد.

ادامه بارداری بدون مشکل

• جذب هماتوم معمولاً باعث کاهش خطرات و ادامه یافتن بارداری به‌صورت طبیعی می‌شود.
• پزشک ممکن است فعالیت‌های روزمره و محدودیت‌های شما را مجدداً ارزیابی و کاهش دهد.

پرسش های متداول