هیستروسکوپی

هیستروسکوپی یک آزمایش تشخیصی است که در آن محوطه داخل رحم را با ابزاری با کاربرد تلسکوپی به نام هیستروسکوپ مشاهده می کنند تا ناهنجاری های ساختاری را شناسایی کنند. از آنجا که هیستروسکوپ از طریق واژن وارد بدن می شود نیاز به ایجاد هیچ برشی در قسمت شکم، رحم یا دهانه رحم نیست. اولین هیستروسکوپی را Pantaleoni در سال 1869 انجام داد و پس از آن این دستگاه مدام در حال ارتقا بوده است و موجب شده تا هیستروسکوپی برای بیماران راحت تر و با درد کمتری همراه باشد. در این مقاله به شرح کاملی از این موضوع می پردازیم لطفا تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

هیستروسکوپی در چه مواردی کاربرد دارد؟

هیستروسکوپی کارایی بسیاری در موارد تشخیصی و درمانی دارد. مواردی که هیستروسکوپی برای آن استفاده می شود عبارتند از:

• خونریزی زیاد واژینال
• پریودهای نامنظم
• خونریزی بین پریود
• خونریزی هنگام رابطه جنسی
• خونریزی قبل از یائسگی
• ترشح زیاد و مداوم
• آندومتریوز

• تشخیص پولیپ و فیبروم در اسکن های آلتراسونیک
• تشخیص شکل غیر عادی رحم در اسکن های آلتراسونیک
• فرایندهای تشخیصی و درمانی ناباروری و سپتوم رحم و سندرم آشرمن
• برای برداشتن یا گذاشتن ابزار داخل رحمی
• تشخیص و برداشتن پولیپ و فیبروم
• بیوپسی

هستروسکوپی قبل از انتقال جنین

در مواردی که فرد برای درمان ناباروری اقدام می کند. و به طور مثال دچار مشکلاتی مثل پولیپ رحم هستند ابتدا باید تحت عمل هیستروسکوپی قرار بگیرند. سپس برای انتقال جنین آماده شوند.

انواع هیستروسکوپ ها

هیستروسکوپ ها در اندازه ها و توانایی های مختلف و زاویه های لنز متفاوت وجود دارند. هیستروسکوپ های تشخیصی سری های کوچکتری دارند و تک بخشی هستند و آنهایی که کاربرد درمانی دارند لازم است ابزاری به آنها متصل شود. با توجه به اندازه ابزار تشخیصی دیگر در بیماری های زنان و زایمان این وسیله بسیار کوچک است. مثلا ضخامت لوله نمونه برداری اندومتریال 3 میلیمتر است و ابزار دیگری که در معاینات داخل رحمی استفاده می شود 4 تا 5 میلیمتر ضخامت خواهد داشت. در مجموع هیستروسکوپ های تشخیصی و عملیاتی در اندازه 2.8 تا 4 میلیمتر هستند که ضخامت آنها را پزشک برای شما تعیین می کند.

هیستروسکوپی می تواند در اتاق کوچک استریل هم انجام شود. به یک صندلی با قابلیت بالا و پایین رفتن نیاز است. یک هیستروسکوپ، یک سیستم نمایشگر مثل دوربین، منبع نور و مانتیور و قابلیت گرفتن عکس برای مستند سازی نیاز است. لوله های ورودی و خروجی مایعات به حفره شکمی، وسایل جراحی و ابزار سنجش میزان ورودی و خروجی مایعات نیاز داریم.

آمادگی های لازم قبل از انجام هیستروسکوپی

فردی که قرار است برای او عمل هیستروسکوپی انجام شود باید اقداماتی را قبل از عمل و روز عمل انجام دهد:

• بیمار در روز عمل باید ناشتا به بیمارستان وارد شود.
• قبل از آن نیز به دستور پزشک تست پاپ اسمیر را باید انجام داده باشید.
• تست خون بر اساس آزمایش خون و برای بررسی های لازم مرتبط با کنترل انعقاد خون
• تست بارداری

هیستروسکوپی با بیهوشی انجام می شود یا بی حسی؟

بی هوشی کامل و بی حسی موضعی در این شیوه درمانی و تشخیصی به کار می رود. گزارشی در سال 2020 بر روی این مواد انجام شده که نشان می دهد داروهای غیر استروییدی و ضدالتهابی کاهش درد قابل توجهی در هیستروسکوپی بوجود می آورند. مواد افیونی و ضد اسپاسم هم موجب کاهش درد در حین انجام کار می شود اما عوارض جانبی بیشتری خواهد داشت.

آیا درمان جایگزینی برای هیستروسکوپی وجود دارد؟

هیستروسکوپی هم با بی هوشی کامل و هم به شکل سرپایی در کلینیک ها و با بی حسی موضعی انجام می شود. از سونوگرافی هم می توان برای بررسی وضعیت رحم استفاده کرد اما به اندازه این روش به ما جزییات نخواهند داد.

تست بارداری قبل از هیستروسکوپی اجباری است؟

برای اطمینان از عدم ایجاد خطر، از همه زنانی که فعالیت جنسی دارند خواسته می شود قبل از هیستروسکوپی در روز عمل آزمایش ادرار بارداری بدهند. اگر احتمال بارداری وجود داشته باشد هیستروسکوپی انجام نخواهد شد. این جراحی در طول دوره بارداری مطلقا ممنوع است.

فرایند عمل هیستروسکوپی چگونه است؟

ابزاری به نام اسپکولام وارد واژن شما می شود تا پزشک متخصص زنان بتواند دهانه رحم را مشاهده کند. رحم شما هم به کمک ابزاری به نام دایلیتور باز می شود. هیستروسکوپ بسیار باریک است و از دهانه رحم وارد آن می شود. رحم معمولا جمع شده و چین خورده است به همین دلیل مایعی به آن وارد می کنند تا آن را باز کند و پزشک دید خوبی به قسمت درونی رحم شما داشته باشد.
در فرایند هیستروسکوپی هر چیز غیرعادی و لوله های فالوپ قابل مشاهده هستند. پاتولوژیست قسمت کمی از بافت محل را بر می دارد. کل فرایند سه تا ده دقیقه طول می کشد. اگر قرار باشد هیستروسکوپی درمانی پولیپ یا فیبروز داشته باشید یک هیستروسکوپ الکتریکی به نام ریسکتوسکوپ (resectascope) استفاده می کنند. اگر بی هوشی کامل انجام شود در طول انجام کار گویی خواب خواهید بود. موقع به هوش آمدن ممکن است احساس درد و پیچش در شکم داشته باشید که شبیه درد پریود است. کمی احساس ناراحتی خواهید داشت و به شما مسکن داده خواهد شد.

آیا هیستروسکوپی عمل خطرناکی است؟

هر عملی با ریسک همراه است. از پزشک خود بخواهید تا همه موارد را با شما درمیان بگذارد و هر سوالی که دارید از او بپرسید.
مشکلاتی که ممکن است پیش بیایند:
آسیب اتفاقی به رحم یا دهانه آن، این اتفاق یک در هر 135 مورد است.
ریسک در مواردی که یائسه شده اند و اخیرا باردار بوده اند بیشتر است.
درصورتیکه سوارخ ناخواسته ای به وجود بیاید عمل متوقف می شود. گاهی انجام لاپاراسکوپی لازم می شود که در آن دوربینی از سوراخ ناف وارد شکم می شود تا دید بهتری در حفره شکمی ایجاد کند.
به ندرت عفونت لگنی صورت می گیرد که آنتی بیوتیک آن را درمان خواهد کرد.
با وجود اینکه تمام ابزار استرلیزه شده اند اما همیشه احتمال عفونت وجود دارد که علایم آن ترشحات واژینال، خونریزی سنگین و مداوم و دمای بالا و احساس ناراحتی است.

دوره نقاهت عمل هیستروسکوپی

این جراحی دوره نقاهت سختی ندارد و بسیار کوتاه است. معمولا بیمار در همان روز عمل مرخص می شود. کافیست مدت کوتاهی ( دوسه روز) بیمار در منزل استراحت کند. بعد از آن تا دو هفته سعی کنید نزدیکی نداشته باشید. و از انجام دادن کارهای سنگین جدا خودداری کنید.

عوارض عمل هیستروسکوپی

برای هر نوع عملی معمولا یکسری از عوارض به طور طبیعی وجود دارد. ممکن است به طور تصادفی رحم آسیب ببیند. دچار عفونت شدن یکی از دیگر مشکلاتی است که پس از عمل ممکن است به وجود بیاید. مشکلات بیهوشی نیز از دیگر مشکلاتی است که ممکن است برای فرد به وجود بیاید.